Wanneer wordt iemand opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis?

Een opname in een psychiatrisch ziekenhuis kan vrijwillig of gedwongen zijn. In een psychiatrisch ziekenhuis worden patiënten behandeld met een psychische stoornis. Enkele voorbeelden van een psychische stoornis:

• stemmingsstoornis
• borderline persoonlijkheidsstoornis
• schizofrenie
• angststoornis
• persoonlijkheidsstoornis

In een psychiatrisch ziekenhuis wordt 24/7 psychiatrische verzorging aangeboden, en de instelling is erkend onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Patiënten kunnen worden opgenomen in het ziekenhuis, maar er worden ook dagbehandelingen uitgevoerd. Het doel is om patiënten te helpen weer te functioneren in de samenleving. Als dit niet haalbaar is, kunnen patiënten doorstromen naar begeleid wonen. In uiterste gevallen is opname in een psychiatrisch verzorgingstehuis een mogelijke oplossing.

Vrijwillige of gedwongen opname

• Een vrijwillige opname:
  Je gaat akkoord met de opname uit vrije wil. Bij deze opname mogen er alleen behandelingen worden uitgevoerd als je toestemming hebt gegeven. Je kunt het ziekenhuis altijd verlaten.
• Een vrijwillige opname die wordt omgezet in een gedwongen opname:
  Een arts kan je alleen tot een behandeling dwingen wanneer er sprake is van een noodsituatie. Dit komt voor als je door je psychische stoornis een gevaar voor jezelf of voor de mensen in je omgeving bent. Indien dit gebeurt, is het geen vrijwillige situatie meer. De behandelend arts zal eerst een inbewaringstelling (IBS) moeten aanvragen, alvorens tot gedwongen behandeling over te gaan. Een inbewaringstelling wordt afgegeven door de burgemeester. Door de rechter wordt binnen drie dagen bekeken of er een gegronde reden is voor deze actie. De rechter bekijkt of de IBS direct voor een bepaalde tijd moet ingaan, of dat er eerst nader onderzoek moet worden gedaan. De beslissing hangt af van de gevoerde gesprekken met de patiënt en de arts.
• Een gedwongen opname:
  Dwangopname is alleen mogelijk als de patiënt een gevaar is voor zijn omgeving of voor zichzelf. Hiervoor is een wet opgesteld: de Wet BOPZ  (de wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen). Deze wet is voor mensen met een psychische stoornis, verstandelijke beperking en dementie.

Behandelplan

Elke patiënt heeft recht op informatie over de behandeling. De behandelend arts stelt een behandelplan op, dat met je wordt besproken voordat de behandeling begint. Tijdens dit gesprek worden ook de verwachte resultaten besproken, en je wordt in staat gesteld om je mening te geven. De arts overlegt met je over welke behandeling zal worden ingezet. Het behandelplan wordt schriftelijk vastgelegd en door zowel de arts als jou ondertekend. Je kunt ook aangeven dat je het eens bent met het behandelplan, maar verder geen informatie wilt ontvangen.

Zodra je het behandelplan hebt ondertekend, kan de behandeling beginnen. Patiënten moeten zich aan het behandelplan houden. Als een patiënt dit niet doet en de arts constateert dat dit gevaar kan opleveren voor de patiënt of zijn omgeving, kan een vrijwillige opname worden omgezet in een gedwongen opname.

Je kunt op elk moment je toestemming voor het ondertekende behandelplan intrekken. Ook bij een gedwongen opname heb je recht op informatie. Indien je psychisch in staat bent, mag je meepraten over de behandeling. Als dat niet het geval is, wordt er overlegd met familieleden. Een patiënt die gedwongen wordt opgenomen, heeft het recht om een klacht in te dienen bij het bestuur van het ziekenhuis over beslissingen met betrekking tot de opname. Als de patiënt zelf niet in staat is om een klacht in te dienen, mag een ander dit doen. De volgende personen mogen namens de patiënt een klacht indienen:

• Echtgenoot/echtgenote
• Ouders
• Kinderen
• Broers of zussen

Bij een gedwongen opname kan het in bepaalde gevallen voorkomen dat de behandeling onder dwang plaatsvindt.

Worden de kosten voor een psychatrische opname vergoed?

Ja, een psychiatrische ziekenhuisopname wordt vergoed vanuit het basispakket van je zorgverzekering. Houd er rekening mee dat je wel het bedrag van het eigen risico moet betalen. In je polisvoorwaarden vind je informatie over wat je zorgverzekeraar vergoedt en onder welke voorwaarden je in aanmerking komt voor vergoeding.

Als je zorgverzekeraar geen overeenkomst heeft met het ziekenhuis waar je wordt opgenomen, kunnen de kosten hoger uitvallen. Voor opname in een psychiatrisch ziekenhuis is een verwijzing door een arts, zoals je huisarts, vereist.