Wat is een vruchtwaterpunctie?

Een vruchtwater punctie is een vorm van prenataal onderzoek. Prenataal onderzoek houdt in, dat er tijdens de zwangerschap kan worden onderzocht, of de baby een verhoogde kans heeft op bepaalde erfelijke of aangeboren afwijkingen. Bij een vruchtwaterpunctie wordt er via de buikwand een klein beetje vruchtwater uit de baarmoeder genomen met een naald. Dit gebeurt onder geleide van een echo. In het vruchtwater bevinden zich lichaamscellen van de baby, welke onderzocht worden op chromosomale afwijkingen. Ook wordt er gekeken naar het eiwit alfafoetoproteïne; afwijkingen in de normaalwaarde van deze stof kan een aanwijzing zijn voor het syndroom van Down, of een neurologische ontwikkelingsstoornis.

Met een vruchtwaterpunctie kan een snel test worden uitgevoerd, waarbij enkel wordt gekeken naar de meest voorkomende afwijkingen van chromosoom 13 (Patau syndroom/Trisomie 13), 18 (Edwards syndroom) en 21 (Down syndroom) en naar afwijkingen van de  geslachtschromosomen X en Y. Bij deze test is geen celkweek nodig en daarom is de uitslag tussen 3 en 7 dagen al bekend. Er kan uit de vruchtwaterpunctie ook een karyogram worden gemaakt, waarin alle chromosomen in kaart worden gebracht. Hiermee kunnen de chromosomale afwijkingen worden aangetoond, maar hiernaast kan er ook worden gekeken naar de meest voorkomende vormen van een open rug of open schedel. Bij deze test worden de cellen uit het vruchtwater gekweekt in het laboratorium. Om deze reden duurt het meestal 3 weken voordat de uitslag bekend is.

Een vruchtwaterpunctie kan een bijna absolute zekerheid geven, over het feit of je baby een chromosoomafwijking heeft. Als uit de uitslag naar voren komt dat er sprake is van een afwijking, krijg je een gesprek met één van de betrokken artsen. Zij zullen uitleg geven over de resultaten en over wat de afwijking inhoudt en de consequenties die hier uit kunnen voortvloeien. Dan wordt ook besproken, afhankelijk van de draagtijd van de baby of je de zwangerschap wilt voorzetten of beëindigen.  Het is mogelijk om hulp te krijgen van een maatschappelijk werkster die je kan begeleiden bij het maken van een beslissing en in het vervolg van de zwangerschap. De vergoeding voor een vruchtwaterpunctie in 2021 wordt besproken onderaan dit artikel.

Wanneer vindt een vruchtwaterpunctie plaats?

Een vruchtwaterpunctie kan vanaf de 16de zwangerschapsweek plaatsvinden. Niet iedereen kan zomaar een vruchtwaterpunctie aanvragen, er moet aan bepaalde voorwaarden worden voldaan:

• leeftijd van de moeder boven de 36 jaar;
• een eerder gekregen kind met een genetische afwijking;
• een genetische afwijking die voorkomt in de familie.

Vaak vindt er voorafgaand aan de vruchtwaterpunctie een combinatietest plaats. Hierbij wordt er bloed van de moeder afgenomen in de 9de tot 14de zwangerschapsweek en er wordt een echo gemaakt van de nekplooi van de baby in de 11de tot 14de zwangerschapsweek (hoe dikker de nekplooi hoe groter de kans op Down syndroom). Dit onderzoek kan de kans aangeven op het krijgen van een kindje met afwijkingen in chromosoom 21 (Down syndroom), chromosoom 13 (Patausyndroom/Trisomie 13) en chromosoom 18 (Edwardssyndroom).

Kunnen er complicaties zijn na een vruchtwaterpunctie?

Een complicatie die kan optreden bij een vruchtwaterpunctie is een miskraam, de kans hierop is 1 op de 300. De miskraam treedt dan meestal binnen 3 tot 4 weken na de vruchtwaterpunctie op. Ook kan er verlies van bloed of vruchtwater optreden, een infectie of het opwekken van weeën activiteit. Vrouwen die een  Rhesus negatieve bloedgroep hebben, zullen na de ingreep een injectie met anti-D krijgen, om Rhesusproblematiek te voorkomen.

Wat is de vergoeding voor een vruchtwaterpunctie in 2021?

Het uitgebreide gesprek voorafgaand aan de screening van de vruchtwaterpunctie wordt door de zorgverzekering volledig vergoed en heeft geen gevolgen voor het eigen risico, dit gesprek kost je dus niets. De combinatie test wordt vergoed als je ouder bent dan 36 jaar. Als je jonger bent dan 36 jaar, kan het eventueel via je aanvullende verzekering worden vergoed. Een vergoeding voor de vruchtwaterpunctie wordt gegeven als je ouder bent dan 36 jaar. Als je jonger bent dan 36, wordt de punctie alleen vergoed als de combinatietest een verhoogd risico heeft aangetoond. De gevolgen voor het eigen risico bij bovenstaande testen verschilt per zorgverzekeraar. Je hebt enkel recht op een vergoeding als je verzekeraar een overeenkomst heeft met de zorgverlener waar je wordt geholpen. Neem dus contact op met je zorgverzekeraar en raadpleeg de polisvoorwaarden om uit te zoeken wat voor jou de kosten zijn.

Wil je meer informatie over diverse onderwerpen gerelateerd aan het onderwerp zwangerschap? Dan kun je meer informatie vinden op de hoofdpagina zwangerschap & bevalling of kraamzorg.